BÀI ÔN NGHỊ LUẬN VỀ TƯ TƯỞNG ĐẠO LÝ THPT - P8
BÀI ÔN NGHỊ LUẬN VỀ TƯ TƯỞNG ĐẠO LÝ THPT - P8
ĐỀ 8. Mọi phẩm chất của đức hạnh là ở trong hành động. Ý kiến trên của M. Xi-xê-rông (nhà triết học La Mã cổ đại) gợi cho anh (chị) những suy nghĩ gì về việc tu dưỡng và học tập của bản thân?
Mỗi con người có cách tự bộc lộ, tự khẳng định mình khác nhau song cách tự bộc lộ, tự khẳng định mình ngắn nhất, thuyết phục nhất là thông qua hành động và bằng hành động. Trọng tâm cần bàn luận là vai trò của hành động trong việc thể hiện và khẳng định những phẩm chất của con ngưòi. Có thể tham khảo gợi ý sau:
- Giải thích ngắn gọn các khái niêm và khái quát nội dung cần bàn luận:
+ "Đức hạnh" là khái niệm biểu đạt "đạo đức và tính nết tốt (thường chỉ dùng để nói về phụ nữ)". (Theo Từ điển tiếng Việt, Viện Ngôn ngữ học, NXB Đà Nẵng, 2002, tr. 355). Trono câu nói của M. Xi-xê-rông, khái niệm này được dùng để chỉ "đạo đức và tính nết tốt" của con người nói chung.
+ "Hành động" là "làm việc cụ thể nào đó, ít nhiều quan trọng, một cách có ý thức, có mục đích". (Theo Từ điển tiếng Việt, Sđd, tr. 422)
+ Khi nói "Mọi phẩm chất của đức hạnh là ở trong hành động", nhà triết học cổ đại muốn khẳng định rằng, cái làm nên giá trị của một con người là những việc làm có ý thức cụ thể. Chún? có thể xuất phát từ những mục đích tốt đẹp khác nhau và gắn với những quy mô lớn, nhỏ...
- Phân tích, chứng minh:
+ Mỗi con người có cách tự bộc lộ, tự khẳng định mình khác nhau song cách tự bộc lộ, tự khẳng định mình ngắn nhất, thuyết phục nhất là thông qua hành động và bằng hành động.
+ Và hành độna cũng là thước đo tin cậy nhất để nhận biết, đánh giá bản chất, giá trị tốt đẹp của một con người.
- Bàn luận, mở rộng vấn đề:
+ Câu nói của M. Xi-xê-rông thể hiện một quan niệm đúng đắn về một trong những thước đo bản chất tốt đẹp của con người là hành động. Bởi vì, suy nghĩ, nhận thức đúng đắn là biểu hiện bản chất, giá trị con người ở dạng tiềm ẩn, trừu tượng, khó nhận biết. Lời nói tuy cũng biểu hiện trực tiếp bản chất ấy nhưng không có độ tin cậy cao: "Đừng nghe anh ta nói, hãy xem anh ta làm". Chỉ hành động mới biểu hiện rõ nhất, có sức thuyết phục hơn cả về giá trị, bản chất con người: "Câu trả lời ngắn nhất là hành động" (Héc-béc, Anh).
+ Trên thực tế, "đức hạnh" trong lĩnh vực tu dưỡng, học tập mà bản thân mỗi con người cần trau dồi là gì? Với tuổi trẻ học đường, đặt trong bối cảnh xã hội, xu thế thời đại, "đức hạnh" cần trau dồi trong quá trình tu dưỡng, học tập là "Rèn đức - luyện tài vì ngày mai lập nghiệp". Cụ thể là: Xác định được lí tưởng, mục đích sống cao đẹp, góp phần tích cực để xây dựng đất nước "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh". Tự giác, thường xuyên rèn luyện thể chất, chăm lo sức khoẻ bản thân. Xây dựng cho mình một lối sống đẹp: nhân ái, năng động, tự tin, có trách nhiệm với tương lai tốt đẹp của chính mình, của đất nước. Có ý chí, quyết tâm vượt khó, say mê, sáng tạo, xác định được phương pháp học khoa học trong học tập để tích luỹ, làm giàu tri thức; biết vận dụng hiệu quả những tri thức, hiểu biết ấy vào cuộc sống...
- Từ những phẩm chất đạo đức cần thiết ấy, mỗi người cần hành động ra sao để phù hợp với tiêu chuẩn đạo đức mà mình theo đuổi? Ví dụ:
+ Quan tâm, chăm sóc, giúp đỡ người thân những công việc trong gia đình.
+ Tham gia một cách tự nguyện, tự giác, nhiệt tình các hoạt động xã hội, từ thiện được tổ chức, phát động ở địa phương cư trú hay nơi công tác, học tập.
+ Không chỉ tránh xa mà còn phải tích cực đấu tranh chống lại những tệ nạn xã hội có sức cám dỗ tuổi trẻ: nghiện hút, trộm cắp, đua xe... và những thói quen xấu giới trẻ thường mắc phải: sống tự do, buông thả, đua đòi, lười biếng, lãng phí thời gian, cẩu thả, vô tâm, ích kỉ, chỉ biết hưởng thụ mà không nghĩ đến trách nhiệm; lối ứng xử thiếu văn hoá nơi công cộng...
- Liên hệ bản thân:
+ Đây là nội dung người viết cần thể hiện chân thành nhất những suy nghĩ của bản thân, thể hiện khả năng tự đánh giá về chính mình (Có thể xoáy vào những nội dung cơ bản như: đã xác định cho mình lí tưởng, mục đích sống đúng đắn chưa? Có kiên trì theo đuổi lí tưởng, mục đích đó không? Trong lối sống của mình có gì cần phát huy, có gì cần khắc phục, thay đổi? Cần từ bỏ dứt khoát thói quen xấu nào?...).
+ Trong quá trình chuyển nhận thức thành hành động, chúng ta thấy xuất hiện những khó khăn, trở ngại như: lối tư duy còn máy móc, giáo điều; thiếu quyết tâm; thiếu bản lĩnh, thiếu tự chủ hoặc bị chi phối bởi dư luận; tâm lí mặc cảm, tự ti...
ĐỀ 8. Mọi phẩm chất của đức hạnh là ở trong hành động. Ý kiến trên của M. Xi-xê-rông (nhà triết học La Mã cổ đại) gợi cho anh (chị) những suy nghĩ gì về việc tu dưỡng và học tập của bản thân?
Mỗi con người có cách tự bộc lộ, tự khẳng định mình khác nhau song cách tự bộc lộ, tự khẳng định mình ngắn nhất, thuyết phục nhất là thông qua hành động và bằng hành động. Trọng tâm cần bàn luận là vai trò của hành động trong việc thể hiện và khẳng định những phẩm chất của con ngưòi. Có thể tham khảo gợi ý sau:
- Giải thích ngắn gọn các khái niêm và khái quát nội dung cần bàn luận:
+ "Đức hạnh" là khái niệm biểu đạt "đạo đức và tính nết tốt (thường chỉ dùng để nói về phụ nữ)". (Theo Từ điển tiếng Việt, Viện Ngôn ngữ học, NXB Đà Nẵng, 2002, tr. 355). Trono câu nói của M. Xi-xê-rông, khái niệm này được dùng để chỉ "đạo đức và tính nết tốt" của con người nói chung.
+ "Hành động" là "làm việc cụ thể nào đó, ít nhiều quan trọng, một cách có ý thức, có mục đích". (Theo Từ điển tiếng Việt, Sđd, tr. 422)
+ Khi nói "Mọi phẩm chất của đức hạnh là ở trong hành động", nhà triết học cổ đại muốn khẳng định rằng, cái làm nên giá trị của một con người là những việc làm có ý thức cụ thể. Chún? có thể xuất phát từ những mục đích tốt đẹp khác nhau và gắn với những quy mô lớn, nhỏ...
- Phân tích, chứng minh:
+ Mỗi con người có cách tự bộc lộ, tự khẳng định mình khác nhau song cách tự bộc lộ, tự khẳng định mình ngắn nhất, thuyết phục nhất là thông qua hành động và bằng hành động.
+ Và hành độna cũng là thước đo tin cậy nhất để nhận biết, đánh giá bản chất, giá trị tốt đẹp của một con người.
- Bàn luận, mở rộng vấn đề:
+ Câu nói của M. Xi-xê-rông thể hiện một quan niệm đúng đắn về một trong những thước đo bản chất tốt đẹp của con người là hành động. Bởi vì, suy nghĩ, nhận thức đúng đắn là biểu hiện bản chất, giá trị con người ở dạng tiềm ẩn, trừu tượng, khó nhận biết. Lời nói tuy cũng biểu hiện trực tiếp bản chất ấy nhưng không có độ tin cậy cao: "Đừng nghe anh ta nói, hãy xem anh ta làm". Chỉ hành động mới biểu hiện rõ nhất, có sức thuyết phục hơn cả về giá trị, bản chất con người: "Câu trả lời ngắn nhất là hành động" (Héc-béc, Anh).
+ Trên thực tế, "đức hạnh" trong lĩnh vực tu dưỡng, học tập mà bản thân mỗi con người cần trau dồi là gì? Với tuổi trẻ học đường, đặt trong bối cảnh xã hội, xu thế thời đại, "đức hạnh" cần trau dồi trong quá trình tu dưỡng, học tập là "Rèn đức - luyện tài vì ngày mai lập nghiệp". Cụ thể là: Xác định được lí tưởng, mục đích sống cao đẹp, góp phần tích cực để xây dựng đất nước "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh". Tự giác, thường xuyên rèn luyện thể chất, chăm lo sức khoẻ bản thân. Xây dựng cho mình một lối sống đẹp: nhân ái, năng động, tự tin, có trách nhiệm với tương lai tốt đẹp của chính mình, của đất nước. Có ý chí, quyết tâm vượt khó, say mê, sáng tạo, xác định được phương pháp học khoa học trong học tập để tích luỹ, làm giàu tri thức; biết vận dụng hiệu quả những tri thức, hiểu biết ấy vào cuộc sống...
- Từ những phẩm chất đạo đức cần thiết ấy, mỗi người cần hành động ra sao để phù hợp với tiêu chuẩn đạo đức mà mình theo đuổi? Ví dụ:
+ Quan tâm, chăm sóc, giúp đỡ người thân những công việc trong gia đình.
+ Tham gia một cách tự nguyện, tự giác, nhiệt tình các hoạt động xã hội, từ thiện được tổ chức, phát động ở địa phương cư trú hay nơi công tác, học tập.
+ Không chỉ tránh xa mà còn phải tích cực đấu tranh chống lại những tệ nạn xã hội có sức cám dỗ tuổi trẻ: nghiện hút, trộm cắp, đua xe... và những thói quen xấu giới trẻ thường mắc phải: sống tự do, buông thả, đua đòi, lười biếng, lãng phí thời gian, cẩu thả, vô tâm, ích kỉ, chỉ biết hưởng thụ mà không nghĩ đến trách nhiệm; lối ứng xử thiếu văn hoá nơi công cộng...
- Liên hệ bản thân:
+ Đây là nội dung người viết cần thể hiện chân thành nhất những suy nghĩ của bản thân, thể hiện khả năng tự đánh giá về chính mình (Có thể xoáy vào những nội dung cơ bản như: đã xác định cho mình lí tưởng, mục đích sống đúng đắn chưa? Có kiên trì theo đuổi lí tưởng, mục đích đó không? Trong lối sống của mình có gì cần phát huy, có gì cần khắc phục, thay đổi? Cần từ bỏ dứt khoát thói quen xấu nào?...).
+ Trong quá trình chuyển nhận thức thành hành động, chúng ta thấy xuất hiện những khó khăn, trở ngại như: lối tư duy còn máy móc, giáo điều; thiếu quyết tâm; thiếu bản lĩnh, thiếu tự chủ hoặc bị chi phối bởi dư luận; tâm lí mặc cảm, tự ti...
>> TÀI LIỆU THAM KHẢO:
Nhận xét
Đăng nhận xét